ROTTE VIS EN STAAL IN HET NOORDEN (SC Telstar - Az Alkmaar)
EEN NOORD-HOLLANDSE STREEKDERBY: SC TELSTAR - AZ ALKMAAR 0-1 De Witte Leeuwen als bijnaam, Jomanda op de tribune, een uitverkocht stadion, rieten mandjes om de score bij te houden en een streekgenoot als tegenstander. Dit alles zijn de ingrediënten voor een mooi avondje Telstar. Toen het affiche SC Telstar – AZ Alkmaar uit de beker loting kwam wist ik het meteen; hier ga ik heen. Een bezoek aan Telstar is natuurlijk mooi tijdens een derby. Jaren lang was SC Telstar- HFC Haarlem de meest beladen derby van Noord-Holland. Na het faillissement van HFC Haarlem is deze derby voor het laatst gespeeld in 2009. Naast HFC Haarlem is de wedstrijd tegen FC Volendam ook beladen te noemen. Die derby bewaar ik voor mijn bezoek aan de Palingrokers. Met de komst van Alkmaar Zaanstreek wist ik op voorhand zeker dat het stadion uitverkocht zou raken. De stadions liggen ongeveer 19 kilometer bij elkaar vandaan. Op de website van Telstar is het niet mogelijk om online kaartjes voor deze wedstrijd te kopen. Ook telefonische orders neemt de club niet aan. De kaartjes moeten aan het stadion worden afgehaald. Ik besluit om mijn hulp in te schakelen via een groundhopforum. Al vrij snel krijg ik een positieve reactie van iemand die SC Telstar vaak bezoekt. Een paar dagen later volgt een bericht dat het kaartje is gekocht en krijg ik de vraag waar we elkaar ontmoeten voor het drinken van een biertje. Kijk, dat is nog eens een goed begin.
Van Telstar weet ik vooraf eigenlijk vrij weinig. Ik moest echt even goed op de kaart kijken waar het nu eigenlijk ligt. In een ver verleden heb ik nog wel eens voetbaltraining gehad van Ardon de Waard, tussen 1998 en 2002 verdediger van Telstar. Hij is speler in de periode dat de club fuseert met Stormvogels uit IJmuiden. Voor de geschiedenis van Telstar beginnen we ook in IJmuiden. In 1912 wordt IJVV Stormvogels opgericht. Niet Beb Bakhuys, maar Gerrit Visser spelend voor IJVV Stormvogels is volgens de geschiedenisboeken de eerste Nederlandse professionele voetballer. Gerrit Visser, een man die met een dergelijke achternaam ook helemaal in IJmuiden thuishoort, speelt tot 1925 voor Stormvogels en speelt in totaal zeven wedstrijden voor het Nederlandse elftal. In 1925 vertrekt Gerrit naar de Verenigde Staten. Veel is niet bekend, maar Visser speelt een aantal wedstrijden voor Bethlehem Steel Football Club in de American Soccer League. Aangenomen wordt dat hij de eerste betaalde voetballer van Nederland is omdat de American Soccer League al een aantal jaar een professionele voetbalcompetitie was. Stormvogels speelt in de jaren vijftig nog een aantal jaar betaald voetbal tot in 1963, samen met rivaal VSV, het betaalde voetbal wordt afgestaan aan de nieuwe fusieclub Telstar. Stormvogels gaat terug naar de amateurs. De officiële oprichtingsdatum van SC Telstar is dan ook 1963. In 2001 komen Stormvogels en Telstar weer nader tot elkaar. De club draagt zeven jaar de naam Stormvogels Telstar tot in 2008 de fusie weer wordt ontbonden. De witte leeuwen heten dan weer gewoon Telstar. Telstar gaat een samenwerkingsverband aan met de huidige tegenstander AZ uit Alkmaar. De samenwerking is ook weer van korte duur als AZ in 2013 de samenwerking verbreekt.
Vanavond is AZ te gast in het kneuterige en uitverkochte Telstar stadion. SC Telstar speelde voor het laatst een officiële wedstrijd thuis tegen AZ in het jaar 2002. De clubs kwamen elkaar toen ook tegen voor een duel om een ronde in de KNVB beker. Het duel werd verassend gewonnen door de Witte Leeuwen met 1-0. Een aantal maanden geleden was Telstar nog te gast in het AFAS stadion van AZ voor een oefenwedstrijd op de AZ fandag. AZ won vrij toen eenvoudig met 3-0.
Ruim op tijd kom ik aan bij het Telstar stadion. Officieel en volgens de navigatie is het Velsen-Zuid, maar de supporters hebben het liever over IJmuiden. Onderweg had ik weinig last van de file en kom ik tegelijk aan met de spelersbus van AZ. Terwijl de spelers het stadion inlopen besluit ik ze maar te volgen in de hoop dat ik ergens iets te eten kan scoren. Samen met John van den Brom sta ik onder de hoofdtribune. De trainer van AZ die in 2014 het roer over heeft genomen van Marco van Basten. Als ik vraag waar ik heen moet krijg ik te horen dat ik helemaal niet binnen mocht staan. Achteraf had ik misschien mee moeten lopen met de spelers naar de kleedkamer. Maar welke consequenties dat gehad zou hebben weet ik niet en zal ik ook nooit weten. Een stadionverbod komt mij met dit project niet echt goed uit. Mijn Telstar contact laat weten dat hij onderweg is, hij heeft mijn kaartje. Met 3200 bezoekers is de wedstrijd helemaal uitverkocht. Terwijl ik sta te wachten voor ingang Oost komt de harde kern van Telstar aan lopen. Voorop jongens met een vlag, gevolgd door anderen die wat vuurwerkbommetjes afsteken. Als sfeeractie deelt de club witte (hoe kan het ook anders) shirts uit bij binnenkomst in het stadion. Ik ontmoet mijn Telstar contact op de afgesproken plek en we lopen naar binnen. Voorafgaand aan de wedstrijd hebben supporters van SC Telstar rotte vis in het uitvak van de Alkmaarders gegooid. De bijnaam voor de IJmuidenaren is namelijk 'Vissenkop'. Het 'en wie niet springt, die stinkt naar vis' vond ik daarom erg ludiek. Of de Alkmaarders het ook ludiek vonden betwijfel ik.
Vanaf de Oosttribune zie ik een Telstar dat niets onderdoet aan AZ. De grootste kansen zijn dan ook voor Telstar. Aanvaller Marko Maletic is nog het dichtstbij een doelpunt als zijn kopbal net naast het doel beland. In de tweede helft kan Telstar het niet meer opbrengen om gevaar te stichten. Een uur lang kan Telstar weerstand bieden, maar in 68ste minuut komt AZ toch op voorsprong. Joris van Overeem maakt de, wat later blijkt, enige treffer van de wedstrijd. Een groen mandje wordt omhoog gehesen in het mooie oude scorebord. Cultheld Jomanda loopt voor de tribune langs met een vlag en het publiek reageert met gejuich. AZ verzuimt om de wedstrijd een kwartier voor tijd op slot te gooien. Robert Mühren, neef van Arnold Mühren, mist namelijk een strafschop. Toch winnen de 'kaaskoppen'. AZ gaat naar de volgende ronde in de beker en mag op bezoek bij de Kozakkenboys in Werkendam. Op de terugweg zie ik de grote schepen door het Noordzeekanaal Nederland binnen varen met de industrie en het havengebied van IJmuiden als achtergrond. Een mooi gezicht zo in het donker. Ondanks dat ik hoopte op een stuntje heb ik toch wel kunnen genieten van de Noord-Hollandse derby en vooral de randzaken om en rond het veld.